Rendiermos, te vinden op de Leenderheide, is te herkennen aan zijn grijs-witte, koraalachtige vertakkingen die het landschap een unieke textuur en kleur geven.

Een effectieve aanpak voor natuurbeheer begint met een nauwkeurige bepaling van de kwaliteit van natuurgebieden. In deze blog wordt ingegaan op essentiële aspecten van natuurkwaliteitsbepaling evenals de rol van AI in monitoring en gebiedsanalyse.

Kwaliteitsbepaling van natuurgebieden

Natuurtypen

Natuurgebieden kunnen worden ingedeeld in diverse natuurtypen, zoals vastgesteld door BIJ12. Deze typen omvatten onder andere verschillende soorten heide- en duingebieden, evenals diverse bossen, graslanden en moerassen. De ecologische kwaliteit van een natuurgebied wordt bepaald door de aanwezigheid van kwalificerende structuren en specifieke plant- en diersoorten. Deze natuurkwaliteit wordt beoordeeld op basis van de aanwezigheid en hoeveelheid van gedefinieerde structuurelementen die specifiek zijn voor elk natuurtype.

Natuurverbetering en -bescherming

Leenderheide: Een Praktijkvoorbeeld

Ecogoggle maakt gebruik van AI-modellen om structuurelementen, gekwalificeerde structuren en plantensoorten in kaart te brengen, waardoor een nauwkeurige bepaling van natuurkwaliteit mogelijk wordt. Doelsoorten worden gedetecteerd en weergegeven in Floralyze.

In de Leenderheide, een gebied ten zuiden van Eindhoven en onderdeel van de Groote Heide, voert Ecogoggle analyses uit. We maken van het gebied opnamen met vliegtuigen of drones om de structuurelementen van het natuurtype de kwantificeren. Hierbij wordt elke verschijning van bijvoorbeeld Struikheide, Pijpenstrootje en andere soorten op de kaart gezet.

De boswachters en ecologen in de Leenderheide, maken gebruik van Floralyze-analyses om de keuzes te maken in het beheer. Ons platform Floralyze detecteert alle benodigde soorten en structuren volgens de BIJ12-methodiek. Verschillende visualisaties ondersteunen het opstellen van beheerplannen.

Doelsoorten

De Leenderheide bevat diverse doelsoorten, zoals het Rendiermos. De aanwezigheid van rendiermos in een heidegebied gebruiken we als indicatorsoort voor goed ontwikkelt heidegebied. Een belangrijk aspect voor het gebied is ook de aanwezigheid van de invasieve exoot, het Grijs Kronkelsteeltje (Campylopus introflexus), dat ook door Floralyze wordt herkend. Grijs kronkelsteeltje kan aanzienlijke problemen veroorzaken in heide, stuifzanden en kustduinen. Door de hoge stikstofdepositie breidt deze mossoort zich snel uit waardoor de biodiversiteit sterk afneemt en heideplanten geremd worden in hun groei.

Struikheide, ook wel bekend als Calluna vulgaris, is een karakteristieke plantensoort van heidegebieden. Struikheide gedijt in goed gedraineerde, zure bodems en is vaak een teken van ecologische stabiliteit binnen een heidegebied. Een overvloedige groei van struikheide kan wijzen op een gezond ecosysteem waarin de juiste bodemcondities en ecologische processen aanwezig zijn. Daarnaast kan de aanwezigheid van struikheide gunstig zijn voor de biodiversiteit in een heidegebied. Het biedt namelijk habitat en voedselbronnen voor verschillende dieren, zoals insecten, kleine zoogdieren en vogels.

De aanwezigheid en de mate van bloei van struikheide kunnen een indicator zijn van het beheer van het heidegebied. Een afname van struikheide kan wijzen op verstoringen zoals overbegrazing, veranderingen in bodemchemie of invasie van niet-inheemse plantensoorten. Kortom, de hoeveelheid struikheide in een heidegebied kan een belangrijke indicator zijn voor de algehele kwaliteit en gezondheid van dat ecosysteem.

Visualisaties

Een aantal verschillende visualisaties, zoals onderstaand te zien, helpen bij het opstellen van een beheerplan.

Het detecteren van doelsoorten met behulp van luchtfoto's en AI biedt verschillende voordelen:

• Efficiëntie: Luchtfoto's kunnen grote gebieden in korte tijd vastleggen, waardoor efficiëntie wordt geboden bij het monitoren van doelsoorten in uitgestrekte natuurgebieden. AI kan vervolgens worden gebruikt om automatisch de aanwezigheid van doelsoorten te detecteren en in kaart te brengen, waardoor het proces sneller en minder arbeidsintensief wordt.

• Nauwkeurigheid: AI-algoritmen kunnen getraind worden om doelsoorten nauwkeurig te identificeren op basis van kenmerken zoals vorm, grootte, kleur en textuur. Hierdoor kunnen zelfs kleine of moeilijk te detecteren doelsoorten worden opgespoord met een hoge mate van nauwkeurigheid, wat handmatig moeilijk zou zijn.

• Continuïteit: Het gebruik van luchtfoto's en AI maakt het mogelijk om doelsoorten op regelmatige basis te monitoren, waardoor een continue monitoring van de populaties mogelijk is. Dit biedt waardevolle inzichten in trends en veranderingen in de tijd, wat essentieel is voor effectief natuurbeheer en behoud.

• Schaalbaarheid: Het proces van het detecteren van doelsoorten met behulp van luchtfoto's en AI is schaalbaar en kan worden toegepast op verschillende soorten habitats en ecosystemen over grote geografische gebieden. Dit maakt het mogelijk om grootschalige monitoringprogramma's op te zetten die belangrijk zijn voor het behoud van biodiversiteit op regionale of zelfs nationale schaal.

Deze voordelen maken het gebruik van luchtfoto's en AI voor het detecteren van doelsoorten een waardevol instrument voor natuurbeheerders en onderzoekers.